Bạn có phải là người yêu thích những chiếc bánh truyền thống Việt Nam thơm ngon, mang đậm hương vị quê nhà? Những chiếc bánh giản dị nhưng lại chứa đựng cả một nền văn hóa ẩm thực độc đáo của dân tộc ta. Vậy thì, hãy cùng mình khám phá “cách làm bánh truyền thống Việt Nam” và những bí quyết để tạo ra những chiếc bánh thơm ngon chuẩn vị nhé!
Bánh truyền thống Việt Nam – Tinh hoa ẩm thực của dân tộc
Bánh truyền thống Việt Nam không chỉ là những món ăn quen thuộc mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của đất nước. Mỗi loại bánh mang một hương vị, một câu chuyện riêng, gắn liền với những dịp lễ tết, những phong tục tập quán hay đơn giản chỉ là món quà quê bình dị. Từ chiếc bánh chưng xanh vuông vắn ngày Tết, bánh tét dẻo thơm của miền Nam, đến bánh da lợn ngọt ngào hay bánh ít trần mềm mại, tất cả đều là những tinh hoa ẩm thực được lưu giữ và truyền lại qua bao thế hệ.
Vì sao nên học cách làm bánh truyền thống Việt Nam?
Trong thế giới ẩm thực hiện đại với vô vàn những món bánh ngoại nhập, việc học cách làm và giữ gìn những loại bánh truyền thống Việt Nam mang một ý nghĩa vô cùng quan trọng:
- Bảo tồn nét đẹp văn hóa: Bánh truyền thống là một phần của di sản văn hóa ẩm thực độc đáo của Việt Nam. Việc biết cách làm những chiếc bánh này giúp chúng ta bảo tồn và truyền lại cho con cháu những giá trị văn hóa tốt đẹp.
- Giữ gìn hương vị đặc trưng: Mỗi loại bánh truyền thống đều có một hương vị đặc trưng, được tạo nên từ những nguyên liệu quen thuộc và cách chế biến riêng biệt. Tự tay làm bánh giúp chúng ta thưởng thức trọn vẹn hương vị truyền thống đó.
- Tăng thêm sự khéo léo và yêu thích bếp núc: Việc học làm bánh không chỉ giúp bạn có thêm một kỹ năng mới mà còn khơi dậy niềm yêu thích và đam mê với công việc bếp núc.
- Món quà ý nghĩa dành tặng người thân: Những chiếc bánh truyền thống do chính tay bạn làm ra sẽ là món quà ý nghĩa và chân thành dành tặng gia đình, bạn bè trong những dịp đặc biệt.
- Tự hào về ẩm thực Việt Nam: Khi bạn có thể tự tay làm ra những chiếc bánh truyền thống thơm ngon, bạn sẽ cảm thấy tự hào hơn về nền ẩm thực phong phú của quê hương mình.
Hướng dẫn chi tiết cách làm một số loại bánh truyền thống Việt Nam
Để giúp bạn bắt đầu hành trình khám phá thế giới bánh truyền thống Việt Nam, mình xin chia sẻ công thức làm một số loại bánh tiêu biểu, dễ thực hiện tại nhà:
1. Bánh Chưng: Linh hồn của ngày Tết cổ truyền
Bánh chưng là một trong những loại bánh quan trọng nhất trong mâm cỗ ngày Tết của người Việt. Chiếc bánh vuông vắn tượng trưng cho đất trời, thể hiện lòng biết ơn của con người đối với tổ tiên và đất mẹ.
Nguyên liệu:
- Gạo nếp cái hoa vàng: 1 kg
- Đậu xanh: 300g (đã đãi vỏ)
- Thịt ba chỉ: 300g
- Lá dong: khoảng 20 lá
- Lạt giang
- Muối, tiêu
Cách làm:
- Sơ chế nguyên liệu:
- Gạo nếp ngâm nước khoảng 8 tiếng hoặc qua đêm, vo sạch, để ráo, xóc với chút muối.
- Đậu xanh ngâm nước khoảng 4 tiếng, đãi sạch, đồ chín, dùng thìa tán nhuyễn, nêm chút muối tiêu.
- Thịt ba chỉ rửa sạch, thái miếng vuông khoảng 3cm, ướp với chút muối tiêu.
- Lá dong rửa sạch từng lá, dùng khăn lau khô. Lạt giang tước mỏng.
- Gói bánh:
- Xếp 2-3 lớp lá dong chồng lên nhau tạo thành hình vuông.
- Cho một lớp gạo nếp vào giữa, sau đó cho đậu xanh đã tán nhuyễn lên trên.
- Đặt miếng thịt ba chỉ vào giữa lớp đậu xanh.
- Tiếp tục phủ một lớp đậu xanh và cuối cùng là một lớp gạo nếp lên trên cùng.
- Gập mép lá lại và dùng lạt buộc chặt theo chiều dọc và chiều ngang để bánh có hình vuông vắn.
- Luộc bánh:
- Xếp bánh vào nồi lớn, đổ ngập nước.
- Luộc bánh trong khoảng 8-10 tiếng kể từ khi nước sôi. Trong quá trình luộc, nếu nước cạn thì phải доливать thêm nước sôi.
- Ép bánh:
- Sau khi bánh chín, vớt bánh ra, nhúng nhanh qua nước lạnh.
- Xếp bánh ra một mặt phẳng, dùng vật nặng ép lên để bánh ráo nước và được chắc hơn.
Mẹo nhỏ: Để bánh chưng có màu xanh đẹp mắt, bạn có thể ngâm gạo nếp với nước lá riềng hoặc lá nếp trước khi gói.
2. Bánh Tét Lá Cẩm: Đặc sản của miền Tây Nam Bộ
Bánh tét lá cẩm không chỉ có hương vị thơm ngon đặc trưng mà còn có màu sắc tím cẩm rất đẹp mắt, thường được làm trong các dịp lễ tết hoặc đám cưới ở miền Tây.
Nguyên liệu:
- Gạo nếp: 1 kg
- Nước cốt lá cẩm: khoảng 500ml (tùy độ đậm màu mong muốn)
- Đậu xanh: 200g (đã đãi vỏ)
- Thịt ba chỉ: 200g
- Lá chuối tươi
- Lạt tre
- Muối, đường, tiêu
Cách làm:
- Sơ chế nguyên liệu:
- Gạo nếp vo sạch, ngâm với nước cốt lá cẩm khoảng 8 tiếng hoặc qua đêm cho gạo ngấm màu.
- Đậu xanh ngâm nước khoảng 4 tiếng, đãi sạch, đồ chín, tán nhuyễn, nêm chút muối đường.
- Thịt ba chỉ rửa sạch, thái miếng dài, ướp với chút muối, đường, tiêu.
- Lá chuối rửa sạch, tước bỏ phần sống lá, lau khô. Lạt tre tước mỏng.
- Gói bánh:
- Trải lá chuối ra, cho một lớp gạo nếp đã ngâm lá cẩm lên trên.
- Tiếp theo cho lớp đậu xanh đã tán nhuyễn.
- Đặt miếng thịt ba chỉ dọc theo lớp đậu xanh.
- Cuộn tròn lá chuối lại sao cho bánh có hình trụ dài.
- Gập hai đầu bánh lại và dùng lạt buộc chặt theo chiều dọc thân bánh.
- Luộc bánh:
- Xếp bánh vào nồi lớn, đổ ngập nước.
- Luộc bánh trong khoảng 5-6 tiếng kể từ khi nước sôi.
- Hoàn thành: Vớt bánh ra, để nguội bớt rồi cắt khoanh thưởng thức.
Mẹo nhỏ: Để bánh tét được dẻo thơm, bạn nên chọn loại nếp ngon và ngâm đủ thời gian.
3. Bánh Da Lợn: Món bánh ngọt dẻo thơm hấp dẫn
Bánh da lợn là một loại bánh ngọt quen thuộc với nhiều tầng lớp xen kẽ nhau, dẻo thơm và có màu sắc bắt mắt.
Nguyên liệu:
- Bột năng: 250g
- Bột gạo: 50g
- Đường cát: 200g (có thể điều chỉnh theo khẩu vị)
- Nước cốt dừa: 400ml
- Lá dứa: 1 bó nhỏ
- Lá cẩm tươi hoặc bột lá cẩm
- Muối
Cách làm:
- Chuẩn bị bột:
- Chia bột năng và bột gạo thành hai phần bằng nhau.
- Lá dứa rửa sạch, xay nhuyễn với một ít nước, lọc lấy nước cốt.
- Nếu dùng lá cẩm tươi, rửa sạch, luộc lấy nước màu tím. Nếu dùng bột lá cẩm thì hòa với nước nóng.
- Hòa tan phần bột thứ nhất với nước cốt dừa và một nửa lượng đường, thêm một chút muối, khuấy đều. Chia hỗn hợp này thành hai phần. Một phần để nguyên màu trắng, phần còn lại thêm nước cốt lá dứa để tạo màu xanh.
- Hòa tan phần bột thứ hai với phần đường còn lại và một lượng nước vừa đủ, thêm nước màu lá cẩm vào để tạo màu tím.
- Đổ bánh:
- Chuẩn bị khuôn bánh, thoa một lớp dầu ăn mỏng.
- Đặt khuôn vào nồi hấp. Khi khuôn nóng, đổ một lớp bột màu trắng hoặc xanh lá dứa vào, hấp khoảng 3-5 phút cho lớp bột se lại.
- Tiếp tục đổ lớp bột màu tím lên trên lớp bột vừa hấp. Hấp tương tự cho đến khi hết bột, xen kẽ các lớp màu.
- Lớp cuối cùng hấp lâu hơn một chút để bánh chín hoàn toàn.
- Hoàn thành: Để bánh nguội hoàn toàn rồi cắt miếng vừa ăn.
Mẹo nhỏ: Để bánh có độ dẻo ngon, bạn nên dùng bột năng loại tốt.
4. Bánh Ít Trần: Món bánh nhỏ nhắn, đậm đà hương vị
Bánh ít trần là món bánh nhỏ nhắn, có lớp vỏ bột nếp mềm dẻo bao bọc phần nhân tôm thịt đậm đà, thường được ăn kèm với nước mắm chua ngọt.
Nguyên liệu:
- Bột nếp: 300g
- Tôm tươi: 100g
- Thịt nạc vai: 100g
- Hành khô: 1 củ
- Nước mắm, đường, tiêu, dầu ăn
- Hành lá, ớt (tùy thích)
Cách làm:
- Sơ chế nguyên liệu:
- Bột nếp cho từ từ nước sôi vào, nhào kỹ cho đến khi bột thành khối dẻo mịn, không dính tay. Để bột nghỉ khoảng 15 phút.
- Tôm tươi bóc vỏ, bỏ đầu, rút chỉ đen. Thịt nạc vai rửa sạch, thái hạt lựu.
- Hành khô băm nhỏ.
- Làm nhân bánh: Phi thơm hành khô, cho thịt băm vào xào săn. Tiếp theo cho tôm vào xào chín. Nêm nếm nước mắm, đường, tiêu cho vừa khẩu vị. Thêm chút hành lá thái nhỏ vào nhân.
- Nặn bánh: Chia bột thành những viên nhỏ vừa ăn. Vo tròn, ấn dẹt rồi cho nhân vào giữa, vo tròn lại.
- Hấp bánh: Xếp bánh vào xửng hấp có lót lớp lá chuối hoặc giấy nến đã thoa dầu. Hấp bánh khoảng 15-20 phút cho đến khi bánh chín trong.
- Làm nước mắm: Pha nước mắm ngon với đường, nước cốt chanh (hoặc giấm), tỏi và ớt băm cho vừa khẩu vị chua ngọt.
- Hoàn thành: Gắp bánh ra đĩa, rưới chút mỡ hành phi lên trên (nếu thích). Ăn nóng kèm với nước mắm chua ngọt.
Mẹo nhỏ: Để bánh không bị dính vào xửng, bạn nên lót một lớp lá chuối hoặc giấy nến đã thoa dầu.
Bí quyết để làm bánh truyền thống Việt Nam ngon chuẩn vị
Để những chiếc bánh truyền thống của bạn thêm phần thơm ngon và chuẩn vị, hãy ghi nhớ những bí quyết sau:
- Chọn nguyên liệu chất lượng: Nguyên liệu tươi ngon và chất lượng là yếu tố quan trọng nhất để tạo nên những chiếc bánh ngon.
- Đong đếm nguyên liệu chính xác: Hãy làm theo đúng tỉ lệ nguyên liệu trong công thức để đảm bảo bánh có hương vị và kết cấu đúng chuẩn.
- Nhào bột đúng cách: Việc nhào bột đúng kỹ thuật sẽ giúp bánh được dẻo mịn và không bị khô cứng.
- Điều chỉnh lửa khi nấu hoặc hấp: Tùy vào từng loại bánh mà bạn cần điều chỉnh lửa cho phù hợp để bánh chín đều và không bị cháy.
- Thực hành thường xuyên: Đừng ngại thử nghiệm nhiều lần để quen tay và rút ra những kinh nghiệm cho riêng mình.
Khám phá sự đa dạng của bánh truyền thống Việt Nam
Việt Nam có vô vàn những loại bánh truyền thống khác nhau, mỗi loại mang một hương vị và nét đặc trưng riêng. Bạn có thể tiếp tục khám phá thêm nhiều loại bánh ngon khác như bánh giò, bánh cuốn, bánh bò, bánh phu thê, bánh răng bừa… trên các trang web, sách báo về ẩm thực hoặc học hỏi từ những người có kinh nghiệm.
Kết luận
“Cách làm bánh truyền thống Việt Nam” không chỉ là việc học một công thức nấu ăn mà còn là cách để chúng ta kết nối với văn hóa và giữ gìn những giá trị ẩm thực tốt đẹp của dân tộc. Hy vọng với những hướng dẫn chi tiết trên, bạn sẽ tự tin hơn để vào bếp và tạo ra những chiếc bánh thơm ngon, đậm đà hương vị quê hương dành tặng cho gia đình và bạn bè. Chúc bạn thành công và có những khoảnh khắc thật ý nghĩa bên những chiếc bánh truyền thống Việt Nam!
