Mỗi dịp lễ Tết đến, bên cạnh những phong tục truyền thống, ẩm thực luôn là một phần không thể thiếu, góp phần tạo nên không khí rộn ràng và ấm cúng. Những món ăn đặc biệt được chuẩn bị công phu không chỉ để dâng lên tổ tiên mà còn là dịp để cả gia đình sum vầy, thưởng thức những hương vị quen thuộc và chia sẻ những câu chuyện vui vẻ. Vậy thì, hãy cùng mình khám phá thế giới “món ngon ngày lễ Tết” để mâm cỗ nhà bạn thêm đặc sắc và ý nghĩa nhé!
Món ngon ngày lễ Tết – Tinh túy ẩm thực trong những dịp đặc biệt
“Món ngon ngày lễ Tết” không chỉ đơn thuần là những món ăn ngon mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa, truyền thống sâu sắc. Đó là sự kết tinh của những nguyên liệu đặc trưng, cách chế biến tỉ mỉ và tâm huyết của người nấu, tạo nên những hương vị đặc biệt chỉ thưởng thức vào những dịp lễ quan trọng. Từ Bắc vào Nam, mỗi vùng miền lại có những món ăn truyền thống riêng, góp phần làm nên sự đa dạng và phong phú của ẩm thực Việt Nam trong những ngày lễ Tết.

Ý nghĩa đặc biệt của các món ăn trong ngày lễ Tết
Các món ăn ngày lễ Tết thường mang những ý nghĩa tượng trưng nhất định, thể hiện những ước mong tốt đẹp cho năm mới hoặc những giá trị văn hóa truyền thống:
- Bánh Chưng, Bánh Tét: Biểu tượng cho trời tròn (bánh tét) và đất vuông (bánh chưng), thể hiện lòng biết ơn đối với trời đất và tổ tiên.
- Gà Luộc: Thường được chọn là gà trống thiến đẹp, tượng trưng cho sự no đủ, sung túc và khởi đầu tốt đẹp.
- Xôi Gấc: Màu đỏ của xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc và hạnh phúc.
- Nem Rán (Chả Giò): Với hình dáng tròn trịa, nem rán tượng trưng cho sự viên mãn, đủ đầy.
- Thịt Đông: Món ăn đặc trưng của miền Bắc vào mùa lạnh, thể hiện sự gắn kết và sum vầy của gia đình.
- Giò Chả: Món ăn quen thuộc trong mâm cỗ, tượng trưng cho sự thịnh vượng và phát triển.
- Các món canh (Canh Bóng, Canh Măng): Mang ý nghĩa cầu chúc cho mọi việc được hanh thông, trôi chảy.
- Mứt Tết: Với nhiều màu sắc và hương vị khác nhau, mứt Tết tượng trưng cho sự ngọt ngào, may mắn và những điều tốt đẹp trong năm mới.
Gợi ý các món ngon cho từng dịp lễ Tết tiêu biểu
Việt Nam có nhiều ngày lễ Tết quan trọng trong năm, và mỗi dịp lại có những món ăn đặc trưng riêng. Chúng ta hãy cùng nhau điểm qua một vài ví dụ nhé:
1. Tết Nguyên Đán (Tết Cả):
Đây là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt, và mâm cỗ ngày Tết Nguyên Đán thường rất đa dạng và phong phú. Một số món ăn không thể thiếu bao gồm:
- Bánh Chưng, Bánh Tét: Như đã nói ở trên, đây là linh hồn của ngày Tết.
- Gà Luộc: Thường được bày trang trọng trên mâm cỗ.
- Xôi Gấc: Màu đỏ tươi mang ý nghĩa may mắn.
- Nem Rán (Chả Giò): Món ăn được nhiều người yêu thích.
- Thịt Đông: Đặc trưng của miền Bắc.
- Giò Lụa, Chả Quế: Những món nguội không thể thiếu.
- Hành Muối, Dưa Món: Giúp cân bằng hương vị và chống ngán.
- Canh Măng Khô, Canh Bóng: Các món canh truyền thống.
2. Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch):
Ngày Tết Đoan Ngọ thường có những món ăn mang tính giải nhiệt và diệt trừ sâu bọ:
- Bánh Tro (Bánh Gio): Loại bánh được làm từ gạo ngâm nước tro, có tính mát.
- Hoa Quả: Các loại quả theo mùa như vải, mận, chôm chôm…
- Cơm Rượu Nếp Cẩm: Có tác dụng kích thích tiêu hóa.
- Thịt Vịt: Ở một số vùng, thịt vịt được coi là món ăn may mắn trong ngày này.
3. Lễ Vu Lan (Rằm tháng 7 âm lịch):
Đây là dịp để tưởng nhớ và báo hiếu công ơn của cha mẹ, tổ tiên. Mâm cỗ cúng Vu Lan thường có cả đồ chay và đồ mặn, tùy theo truyền thống của mỗi gia đình. Một số món thường thấy:
- Xôi Chay: Xôi đỗ xanh, xôi lạc…
- Giò Chay, Nem Chay: Các món chay được chế biến công phu.
- Canh Chay: Canh rau củ, canh nấm…
- Các món mặn truyền thống: Gà luộc, nem rán…
4. Các ngày lễ hội khác:
Ngoài ra, ở nhiều địa phương còn có các lễ hội truyền thống khác với những món ăn đặc trưng riêng. Ví dụ như:
- Bánh Giầy, Bánh Dày: Trong các lễ hội ở vùng đồng bằng Bắc Bộ.
- Bánh Tét Chay: Ở một số lễ hội của người Khmer.

Hướng dẫn cách làm một số món ngon tiêu biểu cho ngày lễ Tết
Để giúp bạn chuẩn bị cho những dịp lễ Tết sắp tới, mình xin chia sẻ công thức làm hai món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ truyền thống:
1. Bánh Chưng:
Như công thức mình đã chia sẻ ở bài viết trước về “cách làm bánh truyền thống Việt Nam”, bánh chưng là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên Đán. Bạn có thể tham khảo lại công thức chi tiết ở đó nhé!
2. Nem Rán (Chả Giò):
Nem rán là món ăn được yêu thích trong nhiều dịp lễ Tết và cả trong bữa cơm hàng ngày. Với lớp vỏ bánh đa nem giòn rụm, phần nhân thịt tôm đậm đà, nem rán luôn có sức hấp dẫn đặc biệt.
Nguyên liệu:
- Thịt nạc vai: 200g
- Tôm tươi: 100g
- Trứng gà: 1 quả
- Miến dong: 50g
- Mộc nhĩ, nấm hương: mỗi loại 3-4 cái
- Hành tây: 1/2 củ
- Hành khô, tỏi
- Bánh đa nem
- Gia vị: nước mắm, đường, tiêu xay, dầu ăn
Cách làm:
- Sơ chế nguyên liệu:
- Thịt nạc vai rửa sạch, băm nhỏ.
- Tôm tươi bóc vỏ, bỏ đầu, rút chỉ đen, thái nhỏ.
- Trứng gà đập ra bát, đánh tan.
- Miến dong ngâm nước ấm cho mềm, cắt ngắn.
- Mộc nhĩ, nấm hương ngâm nước ấm cho nở, rửa sạch, thái sợi.
- Hành tây bóc vỏ, thái hạt lựu.
- Hành khô, tỏi bóc vỏ, băm nhỏ.
- Trộn nhân: Cho thịt băm, tôm thái nhỏ, miến, mộc nhĩ, nấm hương, hành tây, hành khô, tỏi băm và trứng gà vào tô. Nêm thêm 1 muỗng canh nước mắm, 1 muỗng cà phê đường, 1/2 muỗng cà phê tiêu xay. Trộn đều tất cả các nguyên liệu.
- Gói nem:
- Trải bánh đa nem ra đĩa.
- Lấy một lượng nhân vừa đủ đặt vào mép bánh.
- Gập hai mép bánh vào giữa, sau đó cuộn tròn lại.
- Làm lần lượt cho đến hết nguyên liệu.
- Rán nem:
- Đặt chảo lên bếp, cho dầu ăn vào đun nóng.
- Cho nem vào rán vàng đều các mặt với lửa vừa.
- Gắp nem ra đĩa có lót giấy thấm dầu.
- Làm nước chấm: Pha nước mắm ngon với đường, nước cốt chanh (hoặc giấm), tỏi và ớt băm cho vừa khẩu vị chua ngọt.
- Hoàn thành: Bày nem rán ra đĩa, ăn nóng kèm với rau sống (xà lách, rau thơm…) và nước chấm.
Mẹo nhỏ: Để nem được giòn lâu, bạn có thể rán sơ qua một lần, sau đó rán lại lần thứ hai trước khi ăn.
Bí quyết chuẩn bị mâm cỗ ngày lễ Tết đầy đủ và ngon miệng
Để chuẩn bị một mâm cỗ ngày lễ Tết đầy đủ và ngon miệng, bạn có thể tham khảo một số bí quyết sau:

- Lên thực đơn trước: Lập danh sách các món ăn cần chuẩn bị trước vài ngày để có thời gian mua sắm đầy đủ nguyên liệu.
- Ưu tiên các món ăn truyền thống: Những món ăn mang đậm hương vị truyền thống luôn được ưu tiên trong mâm cỗ ngày lễ Tết.
- Chuẩn bị nguyên liệu tươi ngon: Nguyên liệu tươi ngon sẽ giúp món ăn thêm phần hấp dẫn.
- Phân chia công việc: Nếu có nhiều người cùng tham gia chuẩn bị, hãy phân chia công việc cụ thể cho từng người để tiết kiệm thời gian và công sức.
- Trang trí mâm cỗ đẹp mắt: Việc bày trí mâm cỗ đẹp mắt thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên và làm tăng thêm không khí trang trọng cho ngày lễ Tết.
- Chú trọng đến yếu tố cân bằng dinh dưỡng: Bên cạnh các món ăn truyền thống, bạn cũng nên bổ sung thêm rau xanh và các món ăn nhẹ để mâm cỗ được cân bằng hơn.
Gợi ý một số món ăn khác thường xuất hiện trong ngày lễ Tết
Ngoài những món ăn đã kể trên, tùy theo vùng miền và sở thích của mỗi gia đình, mâm cỗ ngày lễ Tết còn có thể có thêm những món ăn đặc sắc khác như:
- Bánh Chưng Gù (Tây Bắc): Loại bánh chưng có hình dáng đặc biệt.
- Thịt Ngựa Bạch (Tây Bắc): Món ăn đặc sản của vùng cao.
- Lạp Xưởng: Thường xuất hiện trong mâm cỗ Tết ở nhiều vùng miền.
- Gỏi Tôm Khô (miền Nam): Món gỏi tươi mát.
- Chả Lụa Kho Tiêu (miền Nam): Món ăn đậm đà hương vị.
Kết luận
“Món ngon ngày lễ Tết” không chỉ là những món ăn mà còn là cầu nối văn hóa, là sợi dây gắn kết tình cảm gia đình. Hy vọng với những gợi ý và chia sẻ trên đây, bạn sẽ có thêm nhiều ý tưởng để chuẩn bị những mâm cỗ thật đặc sắc và ý nghĩa cho những dịp lễ Tết sắp tới. Chúc bạn và gia đình có những ngày lễ thật vui vẻ và ấm áp!